Osoby, które chcą szybko schudnąć i jednocześnie przyspieszyć proces rośnięcia kości przeważnie szukają alternatywnych rozwiązań. Jednym z najbardziej popularnych rozwiązań jest stosowanie hormonu wzrostu, który stanowi naturalny czynnik wzmacniający działanie testosteronu (męskiego hormonu) a jego zażywania zapewnia wiele korzyści dla poprawnego działania organizmu ludzkiego.

Czym jest hormon wzrostu? 

Hormon wzrostu, inaczej zwany też GH (skrót od ang. growth hormone) na pierwszy rzut oka kojarzony jest ze stosowaniem w kulturystyce oraz w sporcie preparatem przyjmowanym doustnie. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, iż hormon wzrostu jest naturalnie wytwarzanym w przysadce mózgowej hormonem, który odgrywa bardzo ważną rolę dla zdrowia oraz życia człowieka. Odgrywa on przede wszystkim bardzo istotną rolę w regeneracji komórek, mózgu a także reguluje pracę wielu narządów i układów w ciele człowieka np. w układzie nerwowym. Co więcej do pozostałych cech hormonu wzrostu można zaliczyć jego działanie anaboliczne co w praktyce oznacza, iż przyczynia się on do szybszego przyrostu masy mięśniowej oraz wzrostu wydolności krążeniowo-oddechowej.

Dzięki stosowaniu hormonu wzrostu poprzez znacząco poprawia się siła mięśni oraz stawów, a dzieje się to ze względu na stymulację syntezy kolagenu w mięśniach oraz ścięgnach. Naturalne wydzielanie się tego hormonu charakteryzuje się jednak pulsacją, co oznacza iż jest zależne od takich czynników jak płeć, wiek oraz pora dnia. Według badań większe stężenie tego hormonu we krwi obserwowane jest  u mężczyzn w wieku pomiędzy 20 a 50 lat oraz przeważnie tuż po przebudzeniu iw godzinach przedpołudniowych. 

Jakie znaczenie dla organizmu człowieka ma hormon wzrostu?

Choć wiele osób nie zdaje siebie z tego sprawy, hormon wzrostu odgrywa istotną rolę w procesie rozwoju organizmu człowieka. Po pierwsze bez hormonu wzrostu, który jest naturalnie wydzielany przez przysadkę mózgową nie byłby możliwy rozrost kości człowieka,  a co za tym idzie człowiek przestałby w pewnym momencie rosnąć. Dzięki działaniu tego hormonu chrząstki w kościach poszerzają się co prowadzi do wydłużenia samych kości (w tym samym momencie zwiększa się masa ciała). Innym istotnym zadaniem tego hormonu jest synteza białek, tłuszczów oraz węglowodanów, dzięki czemu w organizmie zatrzymywane są cenne substancje takie jak jony fosforowe. Dodatkowo hormon wzrostu pozytywnie wpływa na zwiększenie grubości skóry człowieka, a także polepsza koncentrację. Dzięki temu jest on nieodzownym elementem dla poprawnego działania organizmu człowieka.

Gdzie znajduje zastosowanie hormon wzrostu?

Ze względu na swoje dobroczynne działanie hormon wzrostu znajduje zastosowanie w wielu aspektach pracy organizmu człowieka. Można do nich zaliczyć:

  1. Redukcja tkanki tłuszczowej – hormon wzrostu  w znaczący sposób przyspiesza proces lipolizy tj. proces rozpadu i hydrolizę tri-glicerydów, które są budulcem tkanki tłuszczowej. Dzięki temu człowiek jest w stanie znacznie szybciej schudnąć, a efekty widoczne są znacznie szybciej niż w przypadku stosowania jedynie tradycyjnych diet. 

  2. Zmniejszenie ryzyka występowania chorób sercowo-naczyniowych – głównie osoby dorosłe, ale i czasami również dzieci, które posiadają niedobór naturalnie wytwarzanego hormonu wzrostu w organizmie są narażone na zwiększone ryzyko zachorowalności na choroby układy krążenia np. choroba wieńcowa, bądź zawał. Dodatkowo spowolniony zostaje proces metabolizmu lipoprotein, przez co jeszcze bardziej zwiększone zostaje ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego też tak ważne jest w takim wypadku uzupełnianie niedoboru hormonu z zewnątrz, gdyż stanowi to gwarant odpowiedniej pracy układu krążeniowego i ogranicza ryzyko wystąpienia chorób o podłożu sercowo-naczyniowym do minimum.

  3. Wzrost poziomu libido oraz potencji – hormon wzrostu naturalnie wytwarzany przez organizm człowieka jest odpowiedzialny za funkcje reprodukcyjną oraz dojrzewanie płciowe u mężczyzn, dlatego też w momencie gdy występuje jego niedobór w organizmie grozi to zmniejszeniem libida i wpływa na powstanie i rozwój impotencji. Dzięki stosowaniu hormonu wzrostu erekcja możliwa jest dzięki aktywacji i stymulacji poziomu samego hormonu w mięśniach gładkich ciała jamistego co jest jednym z najlepszych sposobów leczenia impotencji. 

  4. Przyśpieszenie wzrostu oraz wzmocnienie kości – hormon wzrostu jest niezwykle istotny w procesie wzrostu kości oraz pomocny przy ich wzmacnianiu. Dzięki niemu chrząstki obecne w kościach zostają poszerzone co z kolei doprowadza do ich wydłużenia i wzmocnienia. Niestety wraz z wiekiem poziom uwalnianego do organizmu hormonu wzrostu stale się zmniejsza co może doprowadzić do osłabienia kości, dlatego tak ważne jest aby nieustannie dbać o regulowanie poziomu hormonu wzrostu we krwi.

  5. Wpływ na skórę oraz włosy –  hormon wzrostu ma również pozytywny wpływ na zwiększenie się grubości skóry oraz wzmocnienie struktury włosów. Jego niedobór sprawia, że włosy szybciej wypadają, a skóra staje się sucha.

Jak widać hormon wzrostu ma zastosowanie w bardzo wielu aspektach zdrowia i bierze udział w odpowiednim funkcjonowaniu wielu układów w organizmie. Jego niedobór może w dłuższej perspektywie doprowadzić do bardzo niekorzystnych zmian  w szczególności dla układu kostno-szkieletowego oraz układ krwionośnego. Z tego względu tak ważne jest dbanie o własne zdrowie i częste badanie się aby sprawdzić czy poziom hormonu wzrostu znajduje się w granicach normy. 

Kiedy należy dokonać i w jaki sposób interpretować badanie poziomu hormonu wzrostu?

Zbyt niskie stężenie hormonu wzrostu można rozpoznać w bardzo młodym wieku – mając 10-12 lat w sytuacji gdy dziecko jest znacznie niższe niż jego rówieśnicy należy bezzwłocznie zgłosić się na badania, które potwierdzą lub zaprzeczą zbyt niskiemu poziomowi tego hormonu we krwi. Z kolei zbyt duże stężenie hormonu wzrostu może doprowadzić u dzieci do gigantyzmu tj. szybkiego i intensywnego wzrostu tkanek oraz kości, natomiast u dorosłych do akromegalii tj. do rozrostu tkanek miękkich. 

W tej sytuacji należy przeprowadzić badanie obecności hormonu wzrostu oraz jego stężenia we krwi. W tym celu należy zgłosić się na pobranie krwi z żyły łokciowej, które zweryfikuje niedobór bądź nadmiar ego hormonu we krwi. Należy również zaznaczyć, że pacjent powinien być naczczo co najmniej 8 godzin przed przeprowadzeniem badania, aby dać jak najbardziej wiarygodny wynik. Wszelkie wyniki badań powinny zostać skonsultowane z lekarzem gdyż zarówno płeć jak i wiek mogą mieć różny wpływ na ogólny wynik badań, jednak generalnie prawidłowy poziom hormonu wzrostu we krwi pacjenta nie powinien przekraczać 5mg/l we krwi pobranej naczczo. 

Jakie są skutki niedoboru hormonu wzrostu?

Objawy niedoboru hormonu wzrostu są różne w zależności od wieku oraz płci pacjenta – dzieci zwykle miewają różne objawy niż dorośli. Obawy może budzić fakt, iż dziecko, które rośnie miej niż 5 cm rocznie, może cierpieć na niedobór hormonu. Z kolei dziecko, które rośnie więcej niż 10 cm rocznie może cierpieć na nadmiar hormonu wzrostu we krwi. Przy optymalnej obecności hormonu wzrostu we krwi dziecka rośnie ono około 6 cm rocznie począwszy od pierwszego roku życia aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej – wówczas zaczyna rosnąć około 10 cm rocznie. Należy również pamiętać, iż niedobór bądź nadmiar hormonu wzrostu nie ma żadnego przełożenia na rozwój inteligencji dziecka, a jedynie może wpływać na zmniejszoną koncentrację w niektórych sytuacjach. 

Do innych skutków ubocznych niedoboru hormonu wzrostu można zaliczyć:

  • inny wygląd dziecka od rówieśników – dziecko ma bardziej suchą skórę, wolniej myśli oraz wolniej przyswaja wiedzę;

  • opóźnione dojrzewanie płciowe – zarówno u chłopców jak i u dziewczynek z niedoborem hormonu wzrostu osiągnięcie dojrzałości płciowej następuje ok. 2-3 lata później niż u rówieśników;

  • duża ilość trwałej tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha i na twarzy – ze względu na niedobór hormonu wzrostu organizm wolniej spala zmagazynowaną tkankę tłuszczową, która odkłada się m.in. na brzuchu oraz na twarzy;

  • powolny wzrost włosów oraz ich szybsze wypadanie.

Z kolei skutki uboczne niedoboru hormonu wzrostu dla dorosłych są równie częste jak u dzieci, i można do nich zaliczyć:

  • dysfunkcja seksualna – najczęściej występuje u mężczyzn i charakteryzuje się zmniejszonym libido, oraz zmniejszonym popędem seksualnym (w skrajnych przypadkach może doprowadzić do impotencji);

  • depresja – w niektórych przypadkach niedobór hormonu wzrostu może doprowadzić do zmiennych stanów emocjonalnych, które po dłuższym okresie mogą przerodzić się w depresję i inne choroby o podłożu psychicznym;

  • zaniki pamięci – bez podjęcia leczenia po kilku latach niedobór hormonu wzrostu może wywołać częste zaniki pamięci oraz znacznie pogorszyć koncentrację danej osoby;

  • nieustanne uczucie zmęczenia – niedobór hormonu wzrostu jest jedną z głównych przyczyn uczucia ciągłego zmęczenia oraz braku sił do wykonywania codziennych obowiązków;

  • mniejsza gęstość kości – niedobór somatotropiny może w dłuższej perspektywie doprowadzić do łamania się kości poprzez ich zmniejszoną gęstość;

  • wzrost tkanki tłuszczowej – niedobór hormonu wzrostu przyczynia się do zwiększonego odkładania się tkanki tłuszczowej w organizmie człowieka przez co trudniej jest schudnąć i utrzymac odpowiednią dla wieku wagę;

  • zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – ze względu na niską obecność hormonu wzrostu zwiększa się obecność złego cholesterolu LDL we krwi, co może doprowadzić do takich chorób jak miażdżyca lub nadciśnienie

Jakie są skutki nadmiaru hormonu wzrostu we krwi?

Choć może wydawać się to zaskakujące również nadmiar hormonu wzrostu może być szkodliwy dla zdrowia zarówno osób dorosłych jak i dzieci. Do skutków ubocznych nadmiaru somatotropiny zaliczają się:

  • powiększenie palców rąk i nóg – widoczne zarówno u dorosłych jak i u dzieci;

  • zmiany szkieletowe – ze względu na wysokie stężenie hormonu wzrostu we krwi kości człowieka rosną znacznie szybciej, i osiągają nienaturalne rozmiary;

  • wydłużenie się szczęki – duża obecność hormonu wzrostu wpływa na wydłużenie się szczęki do nienaturalnych rozmiarów;

  • widoczne zgrubienia skóry na całym ciele.

Hormon wzrostu jako suplement dla sportowców

Somatotropina choć jest wytwarzana naturalnie przez organizm człowieka, jest również dostępna w postaci suplementu diety w głównej mierze dla sportowców chcących zwiększyć swoją masę mięśniową i poprawić wydolność krążeniowo-oddechową. Hormon ten pod postacią różnych tabletek czy też w postaci sproszkowanej używany jest m.in. przez kulturystów czy lekkoatletów. Należy jednak pamiętać, aby zażywanie tego hormonu w sztucznej postaci było ograniczone a jego dawkowanie nadzorowane przez lekarza. Przyjmowanie zbyt dużych ilości tego hormonu przez dłuższy czas może doprowadzić do bardzo negatywnych powikłań takich jak na przykład akromegalia, która charakteryzuje się powiększeniem się wszystkich częsci ciała z wyjątkiem gałek ocznych. Negatywne skutki stosowanie hormonu  w zbyt dużych ilościach są nieuleczalne, i mają bardzo zły wpływ na zdrowie danej osoby, dlatego tak ważne jest jej odpowiednie dawkowanie.